Biofilm bakteryjny a ryzyko próchnicy podczas leczenia ortodontycznego

Leczenie ortodontyczne Poznań, choć skuteczne w korygowaniu wad zgryzu i poprawie estetyki uśmiechu, wiąże się z pewnymi wyzwaniami dotyczącymi zdrowia jamy ustnej. Jednym z kluczowych zagrożeń w trakcie noszenia aparatów ortodontycznych jest zwiększone ryzyko rozwoju próchnicy. Dlaczego? Ze względu na to, że aparaty ortodontyczne utrudniają usuwanie zanieczyszczeń, które występują jako biofilm bakteryjny. Więcej na ten temat dowiesz się z niniejszego artykułu.

Przeczytaj również: Retencja po leczeniu ortodontycznym

Czym jest biofilm bakteryjny?

Biofilm bakteryjny to złożona struktura zbudowana z mikroorganizmów otoczonych macierzą z substancji organicznych i nieorganicznych, które umożliwiają im przyleganie do powierzchni zębów oraz materiałów stosowanych w ortodoncji, takich jak zamki, łuki czy ligatury. W warunkach prawidłowej higieny jamy ustnej biofilm regularnie usuwanie się podczas czyszczenia zębów. Jednakże, w przypadku pacjentów noszących aparaty stałe, utrzymanie odpowiedniej czystości jest znacznie utrudnione. Elementy aparatu tworzyw sztucznych i metali stanowią dogodne miejsce do akumulacji płytki bakteryjnej.

Biofilm – o jakich bakteriach mowa?

Najczęściej występującymi bakteriami w biofilmie odpowiadającymi za rozwój próchnicy są Streptococcus mutans oraz Lactobacillus spp. Mikroorganizmy te metabolizują cukry obecne w diecie pacjenta, prowadząc do produkcji kwasów organicznych, takich jak kwas mlekowy. Powstałe kwasy obniżają pH w jamie ustnej, a to sprzyja demineralizacji szkliwa i powstawaniu ubytków próchnicowych. Proces ten szczególnie nasila się w obszarach trudno dostępnych dla szczoteczki do zębów. Są to okolice zamków ortodontycznych czy pod drutami łączącymi.

Dodatkowym czynnikiem ryzyka jest zmieniona flora bakteryjna jamy ustnej podczas leczenia ortodontycznego. Badania wykazały, że w wyniku noszenia aparatów wzrasta liczba bakterii kwasotwórczych i kariogennych, a to dodatkowo sprzyja rozwojowi próchnicy. Zmniejszona skuteczność naturalnych mechanizmów obronnych, takich jak przepływ śliny i jej zdolności buforujące, potęguje ten problem.

Profilaktyka próchnicy w trakcie leczenia ortodontycznego

Profilaktyka próchnicy w trakcie leczenia ortodontycznego wymaga szczególnej uwagi i zaangażowania zarówno pacjenta, jak i specjalisty. Kluczowe znaczenie ma regularne i dokładne szczotkowanie zębów, najlepiej przy użyciu szczoteczek ortodontycznych oraz szczoteczek interdentalnych, które pozwalają dotrzeć do trudno dostępnych miejsc. Używanie nici dentystycznych i irygatorów do jamy ustnej dodatkowo wspomaga usuwanie resztek pokarmowych i biofilmu bakteryjnego. Wskazane jest również stosowanie past do zębów i płukanek zawierających fluor, który wzmacnia szkliwo i hamuje demineralizację.

Ortodonta powinien również regularnie kontrolować stan jamy ustnej pacjenta, monitorując pojawianie się ewentualnych zmian próchnicowych i reagując na nie we wczesnym stadium. W niektórych przypadkach rekomenduje się zastosowanie profesjonalnych zabiegów profilaktycznych, takich jak fluoryzacja czy lakierowanie zębów.

Podsumowanie

Podsumowując, biofilm bakteryjny stanowi istotne zagrożenie dla zdrowia zębów podczas leczenia ortodontycznego. Zwiększona podatność na próchnicę wymaga od pacjentów wzmożonej higieny jamy ustnej oraz regularnych wizyt kontrolnych. Odpowiednia profilaktyka i edukacja pacjenta pozwalają skutecznie minimalizować ryzyko powikłań i zapewnić zdrowy uśmiech po zakończeniu leczenia ortodontycznego.